Tawng hi Pathian thilthlawnpek hringfate’n kan dawn a ni a. Keini Zofate, hnam tlemtein, a hranpa ngata mahni hnam pual \awng, Mizo \awng kan nei ve hi vanneihthlak tak a ni.
Hnam ziarang (culture) zinga pakhat chu \awng hi a ni. Culture chu nghet churh leh mawngrit tak a ni lo va, hun leh khawvel insiksawi danglam ang zela inher rem ve zel a ni zawk. Chuvang chuan hmanlai kan Mizo pi leh pute \awngkauchheh len tunlai huna kan \awngkam hman chu a inang lo thei viau ang. Kan hmuh ve phak maiah pawh Bible lehlin hmasaka Mizo \awng hman chu tunlai mite chuan kan hrethiam hlei thei lova, kan nuihte a za lek lek mai a nih hi. Vawiina kan \awng hman mek pawh hi nakin kum 100 lo kal leh tura \hangtharte huan hriatthiam harsa an ti mai ang tih hlauhawm tak a ni.
Nakin huna la danglam zel thei a nih avang ringawt hian kan \awng hi kan thlahthlam tur a ni lova, a hunlaia hmangtu apiangte hian kan humhalhin kan tihmasawn tur a ni. Mizo \awng thiam nih hi Mizote tan chuan hmasawnna a ni a, Mizo hnahthlakte min suihkhawmtu leh min tizahawmtu a ni bawk.
Tumah hian kan \awng hi kan hmang dik famkim thei lo tih hre mah ila, vantlang pawm theih, Mizo \awng tluangtlam pangngai tal hi chu hmang thei ila a duhawm hle mai. Tunlai khawvela Information & Technology sang zel hian nasa takin kan \awng hi a run a, a ei chhe mek a ni tih hi kan hriat a \ha khawp mai. Facebook, Chat leh Cellphone-a kan inbiakna leh thu ziakte han chhiar hi chuan lung a tichhe thei hial awm e. Punctuation, ziak zawm leh zawm lohte hman dik chu hla tak a ni; a hawrawp pum hian kan thlak hlawk mai a nih tak hi.
Mizo \awng hi fir tak leh dik takin hmang thei ila, \hang leh tharte tan rohlu kan hnutchhiah zawk dawn a lo ni. Kan \awng hian thui takin kan culture a pho lang thei a, culture kan mutthluksan rual hian zawi muangin kan \awng hi a boral ve zel a ni.
Kan tawng hi a hausa hran lo va, thumal pangngai, awmze hrang hrang neia hman kan ngah em em a, chuvang tak chuan kan hman dik a ngai lehzual awm e. “Ka hmai ka phih bawrh bawrh lai chuan kan kawmthlangnu chuan vawk chaw atan an huan dawl chu a lo phih ve mek a, an fanu lah chuan a nau mipa khawlai leng chu hruai haw tumin a lo phih ve lawp lawp bawk nen. Kan Hotupa lah chuan a eiruk nasat lutuk hmai phih nan Branch YMA hnenah bungrua a lo pe ve hmiah mai bawk a” Phih theuh theuh a tum ava inang lo hlawm tak em!
Kan \awng dik tak hi kan hlut viau rualin a \angkai zawnga kan siamrem thiam erawh a ngai ve tho mai. A awmzia tilang chiang zawk tura siam \hat kan hreh loh a ngai; chu chu \awng tihausa tura hmasawnna kawng khat a ni thei ngei ang. American English chuan khawvel a luah khat tawh a, British English tidanglam hret hret leh a lam nuam zawk te, a ziah awlsam zawktein an her rem a, chu chuan mi rilru a hneh a, hman nuam an tih avangin a darh zau zawk ta mah a nih hi.
Tuna pawimawh ta chu - Mizo \awng humhalh tur hian Language Commission emaw kan neih a ngai. MZU-a Mizo Dept hi chu a zirna hmun a ni mai a, campus pawn lamah thuneihna an nei hran lo. Commission kan din theih hma hian School leh College-a thuneitute hian zirlaite hnenah Mizo \awng dik lo hmang lo turin thupek khauh tak pe se la, exam paper endikna lamah uluk leh zual se, zirlaite an harh chhuah ngei a beiseiawm tlat a ni. Tichuan kan \awng hlu tak hi India Constitution 8th Schedule-a dah a nih hunah pawh Mizo \awng mawi leh dik tak kan neih theih phah dawn nia.