3. HRUAITU NIHNA
Pawl a kan lo insiam hian hruaitu neih a tul a. Pawl chak leh chak lohna hi hruaitute tlin leh tlin lovah thui tak a innghat a ni. Hruaitu dinhmun a ding thenkhat chuan a hna leh mawhphurhna lam thawk peih lova, a nihna duh avanga hotu anga awm tum kan awm fo thin. YMA ah hian hotu kan awm lova, hruaitu kan ni tih hi kan hriatreng a tul. Hruaitu ni lova hotu nih duh hi chuan pawl a ti chak lo thei a, pawlin harsatna leh bahlahna a lo neihin tute emaw dem kual a, mawhphurhtir tur kan zawng leh ruai thin a ni. Hruaitu tling chuan an pawlho tan tha leh zung, sum leh pai thlengin an seng huam a, pawl thiltih that leh hmingmawina a lo thlen changin, thiante avang a ni tiin midangte a chawimawi a, pawl thiltih sualah leh hlawhchhamna harsatna a lo thlen chuan amah leh amah thiam loh a in chantir a, a mawh a la ngam thin. Hruaitu tha lo leh tling lo chuan pawl thiltih thatah “ka” an tizing dup a, a tha lo lamah erawhchuan “an” ‘in” emaw a ti hlauh thung.
Hruaitu nihna leh dinhmun heng atang hian mahni theuh i lo in enfiah dawn teh ang u.
1. Hruaitu chu tihtak zeta thil ti mi a ni: Eng pawl pawh hian thiltha tih kan tum theuh a, a hlawhtlinna chu a thawktu a zir a ni fo. Hruaitu berin tihtak zeta thil a tih chuan tumah an dawngdah ngam lo. Tih tur rela pass zet a, zuzi san leh hruaitu dinhmun a ding chuan reiloteah hruai tur a nei lo mai thin.
2. Hruaitu chu a insiamrem thiam tur a ni : Kan khawvel hi a inher danglam chak em em a, naupang thanglian zelte hi an fing chakin an rilru thlek hmang leh zeiziate pawh a danglam chak em em a ni. Hruaitu chuan hengte hi a hmuthiam tur a ni a, hun inher danglam zelah, a in siamrem thiam tur a ni.
3. Hruaitu chu mi dawhtheih a ngai : Mi tam tak chu kan dawhtheih loh avangin kan hlawhchham fo. Hruaitu chu sawiselna karah pawh tuang tihchhah a ngaih hunah tichhah a,rilru kawih her mai mai theih loh, nghet taka ding thei mi nih a ngai.
4. Mahni inthunun : Tanpui ngaite tanpuitu kan nih rual hian, sual kan dova, thil tha lo tih kan khap a, chhiatna a min hruai lut thei thil kalsan tul hun a awm.Hruaitu chu entawn tlak in a awm hram hram tur a ni.
5. Sawiselna hlawkpui : Hruaitu nih hi a famkim lova, thil a ti diklo ve thei a, midangin an sawisel pawhin a ngaihtuah a, insiamthat a tul a ni tih hriain haw mai lovin kawng dik leh thu dik ngaihtuahin chung sawiselnate chu a tan hlawkna a ni zawk hlauh thin a ni.
6. Midang chher chhuah : Hruaitu chuan mahni hmasial lova, a awm loh hnu pawha fel taka pawl hruaitu tur a chher chhuak thin tur a ni.Hruaitu tha chuan a awm loh hun pawh a hruaitu tha a chher chhuah loh chuan hruaitu tha tak tia sawi harsat chang a awm fo thin.
7. Hmahruaitu : Hruaitu chuan hnathawhah te, thawhlawm thawhah te,rorel kenkawhah leh bawhzuina kawngah te,sual dona kawngah te leh thil tha tihna kawng tinrengah hma hruaitu a ni fo tur a ni. Kawktu leh mite thawh atana reltu ni lovin a taka hma hruaitu a ni thin tur a ni.
8. Hna sem : Hruaitu chuan thil zawng zawng a maha tih a tum chuan a in daih thei lo. Chuvangin hruaitu tha chu hna semzai thiam, mite rinna chang hria leh rin tur tha hre mi nih a ngai.
9. Taimakna : Hruaitu kan nih ang ngeiin kawng tinrengah memberte aiin kan taima in, hma kan hruai thin tur a ni. YMA hruainaa Qualification pawimawh ber chu taihmakna hi a ni. Kan memberte hian hruaitu nge kan nih hotu tih hi min chikna a ni fo thin. Hnatlan nikhua a hotu ang mai a kawh kual reng mai leh memberte tirh ngawt hi YMA ah hi chuan a remchang lo fo tih kan hriat a, a rimchhe lai, a hrehawm lai leh a pik lai tawn hmasa ngam hruaitu kan nih a pawimawh hle.
10. Committee thurel ngaih pawimawh : Hruaitu mawhphurhna pawimawh tak pakhat chu Committee ngaih pawimawh a ni. Committee a kan rel fuh chuan hmasawnna tak tak a tling a, kan rel fuh loh erawhchuan pawl chhiatna leh mualphona a thleng thei. Heti taka pawimawh a nih avang hian Committee ngaih pawimawh loh hi a pawi hle a ni. Pumpelh theih loh rokhawlhna kan nei a nih chuan,pawngpaw thulh mai lovin kal theih loh tur thu hriattir thin a tha.Committee a hun taka tan leh a hun taka kal thin hi mi puitling nihna pakhat a ni.Tin, hruaitu kan nih chuan Committee-ah ngaihdan sawi thei tura ngaih kan ni a,thenkhat chu ngaihdan pawh sawi lova thu tluan thak thak kan awm thin. Tin, thurelah kan ngaihdan a tluk loh changte hian kan rel a nih miau avangin kan pawm thiam tur a ni. Hruaitu thenkhat chu a ngaih dan a tluk loh avanga hmundanga sawi thin leh bawhzui phur lo an awm thin, hei hi hruaitute tan chuan kan tih loh tawp tur a ni. Tin,Committee a kan thurelte hmundanga lo sawi chhuak thinte a awm theih a,hruaitu chuan zep tur leh puanzar awm chu a thliar fel thiam tur a ni.
Tin, hruaitu tha chuan a rel a ngaih pawimawh tluk chiahin thurel bawhzui a taima thin. President / Leader mawh-phurhna a awm a, Secretary mawhphurh-na leh OB dang mawhphurhna leh Committee Member te mawhphurhna turte pawh rel chang a awm thin a, mawh-phurhna nei tura ruat ten tha taka kan hlenchhuah hian hruaitu tha nihna pakhat chu a ni.
11. Hruaitu chuan pawl thil tum a hre tur a ni : YMA hruaitu chuan YMA thil tum a hrereng tur a ni.kan pawl thil tum kan hriat loh chuan engtinnge kan memberte kan hruai that theih ang.Hruaitu chuan “Tanpui ngaite tanpuitu”thuvawna neitu kan nihna te, kan pawl thil tum leh a dinchhan pathum - Hun awl hman that, Zofate hmasawnna ngaihtuah, Kristian nun dan tha ngaihsan te hi kan hre reng tur a ni.
4. HRUAITU CHAK LOHNA
a) Chapona leh mahni chauh in rinna : Hlawhtlinnaah chapo a awl hle, mi min fakna reng reng hi mahni inhmuh ropui nante,midang sit phah nante hman a hlauhawm.Thawhpuite aia fing leh hre zawk a inhmuh te hi chetsualna awlsam tak a ni.Hruaitu fel leh tha thiamna sang deuhte,hruaitu senior leh kum tam deuhte zingah midang rin tawk lohna leh mahni ngeiin tih kher duhna a awm awl a,chu chu thawkho zingah harsatna siamtu a ni thei tih hriatreng a ngai.
b) Lar duhna : Mitin hian lar hi kan duh thlangpui theuh awm e,hei hi mitin thinlungah hian a awm hlawm a ni.Hruaitu tha chu a that avangin a lar lo thei lova,mahni intih lar tumna erawh sual hnathawh a ni thei.Lar duh avanga hruaitu nih chuh a awm theih a,chuting mite chuan chet sual hun an nei chawk thin.
c) Itsikna leh thiante rel : In itsikna hi hruaitute zingah a awm thei a ni. Thawhpuite itsik emaw dinhmun tha deuh an chan avanga thik emaw hi hruaitu chak lohna hlauhawm tak a ni. Miin kan thawhpuite an chak lohna lai leh an rahpelhte an sawi lo sawi zawmpui mai a awl hle.Miten kan thawhpuite rel leh sawichhiat an tum pawhin kan lawm zawng a ni lo tih an hriatthiam tur zawnga awm a tha.Tin,thawhhona kawngah inphut lutuk avangin thawhhona a chhe thei tih pawh kan hriatreng a ngai a ni.Engemaw hlekah hruaitu te zingah a awm lo a mualpho zawng a sawi vak thin te hi hruaitute tih tur a ni lo. Hruaitute zingah hman lo tak tak, thildanga buai tak te a awm theih a, thil engkimah an lang hman lo ang,chutiang kara midang harsatna hrethiam duh lo leh a mualpho zawnga phut tlat thin YMA hruaitu leh member nih a tha lo.
d) Inkawp lutuk :Hruaitu bawr thenkhatah thawhpuite leh memberte leng lek lova inkawm ngeih lutuk te,inkawp bik lutuk te hi a that rualin that lohna a awm theih avangin a chin tawk hriat thiam a tul hle.
e) Ngaia neih : YMA hruaitu nih hi ngaia neih a awl hle.Kan mawhphurhna hi thla tin kumtin a thar zela lak thiam a pawimawh. Kan lo tih tawh thin a nih avanga kan phur surh lo a nih pawhin,midang phur taka ti turte tihhnual rawihna tur siam loh hram a tha.Ngaia neih tawh avangin hmalakna turah in thlahdah a awl hle, kan thawh hi mahni tana thawk kan ni lo a,midangte tana thawk leh malsawmna an lo dawnna atana thawk kan ni tih i hre reng ang u.
A tawp berah chuan, YMA hi tlawmngai pawl, hlawh pawh awm lova tlawmngaihna a hruaitu kan ni a. Heti chung hian hruaitu tha kan nih theihna tur chuan thalaite rilru put hmang hre chung leh ngaihtuah chunga kan khawtlang leh ramin hma a sawn theih nana thalaite hruaitu kan nihna theihnghilh lova, ‘Vawiina thalaite hi kan hruaitu turte an la ni dawn a ni’ tih ngaihtuahna nena kan hruaitu nihna kan hriatreng a, midangte tan malsawmna ni ngei hi angai a ni.