- Sawm Sawmi Pu
11. Electoral Roll : Khua leh tui nghet nihna kawng khat chu, ram hruaitute thlang thei (vote pe thei) a Electoral Roll a awm hi a ni. Hemi a nih avang hian a bik takin khawchhak lam unaute (foreigner) hian theihtawp chhuahin hma an la ngar ngar \hin a, a bik takin YMA-te’n an lo dang \ang \ang \hin a, a lawmawm hle a ni. Tan la thar zel ang u. Amaherawhchu, hei hi ka sawi duh - Hnam humhalh a \ul avanga kan in luah, kan \henawm nu leh pate, dan lova E-Roll-a an luh mai loh nana hrehawm ti taka hmalak a nihlai a, an vote duh avanga an luh theih dan lo buaipui thin kan la awm zel hi YMA chuan a duh lo takzet a, sim hmak tawh nise, i tang tlang zawk ang u.12. Birth Certificate: Khua leh tui nihna neih theihna kawng khat-Birth Certificate hi a khawihtute’n Ram leh Hnam humhalhna pawimawh tak a ni tih hriain, dik tak leh fimkhur taka pek chhuah \hin nise.13. Village Census Register : YMA-te’n section tina Village Census Register kan neih \hin hi khua leh tui dikte hriatchianna a nih avangin a lo va hlu tak em. A hlutna hi hre nawn thar zelin, mi leh sa kan inchianna hi ram leh hnam humhalhna pawimawh tak a ni. Hei hian hmalak ngaihnaah rang takin hma min laktir thei \hin. Section tin ten i vawng nung (update) zel ang u.
14. Hnam dang Register : Village Census aia nep chuang lo, tute nge khuahkhirh a, enthlak ngaite zawnchhuahna awlsam ber a nih avangin ngai pawimawhin i vawng nung zel ang u.
EI LEH BAR ZAWNNA KAWNGA INCHIMRALNA (Economics Assimilation) YMA dan bu - Bung 9 : 6 - ah chuan ‘Mahni intodelh hi zahawmna leh huaisenna a ni tih hriain mite bantu ni lova, mite \anpuitu ni thei turin mahni kein ka ding thei tur a ni’ tih thuthlungah neih a ni. Hnam anga chimral nih awlsamna leh hlauhawmna ber pakhat chu ei bar zawnna kawng (Econimics Assimilation) hi a ni. Kan hriat \heuh angin hnam dinchhuah nan intodelh a pawimawh, mimal, chhungkua leh ram intodelh lo tan chuan thuneih leh huaisen a theih loh. A nei leh intodelhte thuneihna khawvel a nih avangin hemi kawngah hian Mizo mipuite theihtawp chhuaha \anlak a ngai takzet a ni. A pawimawh ber chu taihmak a ni. Kan Bible ngei pawhin ‘Thawk peih lo chuan ei pawh ei suh se’ a ti mai a ni.
Hna sang leh zahawm nia ngaih te hi kan thiamna leh finna in a phak lo a nih pawhin, kan chhehvela kan unaute ni loa kan ngaih leh hmuh \hin - Vaichhia kan tihte leh Nghapih unaute chevel hi han thlir mah teh, an taihmak avanga nakin lawka ka pi/ka pu kan tih mai tur leh kan lo tih tawh tamtak awm te avang hian ‘ Nang, thatchhepa, fanghmir tihdante chhut la, fing rawh’ (Thuf. 6:6) tih thu te a taka kan chan a va ngai tawh tak em! Mut thlahlel suh, chimralin i awm palh hlauh ang e.
Aw le, keini ang duang tan pawh sawi tur tamtak a awm laiin, chiang tak leh fiah takin sawi thiam lo mah ila, ka han tarlan kimchang lo tak te hian a buk \helh chuan a \helh em lo turah \hahnemngaihna avangin ka’n ngai ngawt a. Tu pa \awng\aiin emaw ni ‘A \halaite a awm chuan mal min sawmsak ang che’ a tih ang deuhin, chhiartuten a \halai apiangah kan kumpuan ‘Ram leh Hnam Humhalh’ a hlawhtlin nan mal lo sawm a, \hahnemngai taka tan la turin kan han insawm a ni.
Nang leh kei Mizo chhulchhuak ngei hi Mizoram leh hnam mamawh chu kan ni. Mizoram - Mizote tan.