Mizote rilruah pawl 10 pass hian awmzia a la nei thui thei hle mai a, nu leh pa tam tak chuan faten pawl 10 an pass chuan kawl pui tukthlaa inngaihna pawh kan nei thin. A ni reng lah tak a, pawl 10 hi hna sang leh tha zawkte zawn nana qualification ni lo mahse zirna peng hrang hranga kal tan dawn a a kakpui tehna lai a nih tlat avangin a pawimawhna hi a la lian hle a ni.
Pawl 10 i pass ta a. Eng subject nge i lak dawn ? tih chu zirlai pass thar te mai nilo, nu leh pate in zawhna ber a lo ni ta. Pawl 10 pass chuan Subject pathum(3) - Arts, Science leh Commerce lak theihin a lo awm a. Nakin zela i nih tum a zirin heng subject hi fimkhur taka i thlan a ngai dawn a ni. Heng subject thlan avanga nakina zir leh la nih theih tur thenkhat lo thlir ho ila : Science subject-ah chuan Physics(P), Chemistry(C), Mathematics(M), Biology(B) lak theihin a lo awm ang. Doctor (MBBS, BDS, BVS etc.), Nurse ete vel ni tur chuan PCB subject i lak ngei a ngai ang. Engineer (Computer, Mining, Electrical, Civil etc.) nih i tum chuan PCM i lak ngei a ngai. Computer Engineer ni turin tuna Computer Science lak a ngai kher lo. Scientist nih i tum chuan PCM/PCB emaw hi i la thei bawk ang.
Arts lama i kal chuan heng - Political Science, Economics, History, Education, English, Mizo, Geography, Public Administration, Socialogy, Psychology etc. zing a mi hi sikul i kalna tur a zirin a inkawp bik tur an lo dahkhawm ang a, i duh ber combination i thlang tawh mai dawn a ni. Art subject i lak chuan pawl 11 exam dawn hnaiha Doctor emaw, Engineer emaw han nih chak leh thut kha a rem tawh dawn lo a ni. Art Subject i lak chuan - Hotel Management lam te, Social Works te, Dan (Law) lam te, Anthropology, Medical Transcription lamte zirin heng lam kaihhnawih hna te pawh a la thawh theih dawn a ni. Commerce Subject i lak chuan Chartered Accountancy lam te, Banking, Financial Analysts lam te, Insuarance leh Financial planning leh Management lamah te zir chho zelin helam kaihhnawih hna i thawk thei dawn a ni. Mi zir an tlem tih vang ringawta mahni tuina subject ni miah lo lak ringawt te, subject awl awl nia mi sawi thlankhawm ringawt te miten a tha an tih vang ringawta lak pawh hi a fuh lo hle a ni. Mahni zia leh kalna tur awm kawng ngaihtuah miah lova ka Mark-in a pha tih vang ringawta Science Subject lak ve ringawt te pawh a fuh lem chuang lo.
Zirtirtuten ‘What is your aim in life?’ tih an zawh che a i chhanna ni thin kha eng nge han ngaihtuah vang vang la, i nih duh tak tak nge i sawi thin a, i nih chak satliah ? I nih tum tak tak i sawi thin a nih chuan a chunga kan sawi ang khian Subject khi i lak a ngai dawn a ni. Doctor/Engineer ni thei khawp tura duh tak takna leh taihmakna tak tak i nei a nih chuan Pawl 10 result-ah Science/Maths vela i hmu tha em em lo a nih pawhin Science Subject hi la ta la i tisual lo mai thei, i taihmak dawn tlat avangin. Nimahsela Maths engtik lai maha chak ngai lo i niha, Engineer lam i tum tlat a nih chuan khua rei ah harsatna i la tawk mai thei, fimkhur a ngai khawp mai, Aim in Life thlak hma a tha zawk thei bawk. Chutiang bawkin Science Subject-a titha ngai reng reng lo chunga Scientist/Doctor emaw nih i tum tlat chuan i goal i thleng thei kher lo mai thei bawk, taihmaknain a tlin lo emaw, i kalna tur kawng a ni lo hrim hrim pawh a ni thei bawk. Huaisen taka TUM THLAK a tha zawk mai thei a ni.
Civil/Central Service (IAS, IFS, IRS, MCS etc.) lam i tum a nih chuan Arts emaw Science subject emaw i lak pawhin harsatna a awm lovang. Theology (Pathian thu) zir i tum a nih pawhin khawi subject pawh hi thlang la harsatna i la tawk rih lovang. A tawpna atan chuan a eng Subject pawh hi la la, tih tak takna i neih phawt chuan i hlawhtlin pui vek thei ngei ang. Pawl 11 zirlai hi in thlahdah deuh a i zira, chawlhhahdam nan i hmang a nih chuan khuarei ah i la inchhir dawn a ni. Chuvangin pawl 10 i zirlaia i zirdan aia changkang leh awmze nei zawkin zir la, By-heart system-a kal mai tawh lovin i subject hriatthiam tum la, i tum ram thleng tura kailawn pawimawh tak i rap tan a ni tih hria in i puan ven sawi chhingin theih tawp han chhuah teh le. Pawl 11 zir nuam u le.