LIRNGHING INVENNA LAM :
Tuman lirnghing hun an la sawi lawk dik thei lo. Sawi lawk theih ni lo mah se, a thlen theih miau si avang erawh chuan hmachhawn tura kan inpuahchah lawk a ngai thung.
Insak dawn in:
1. RCC building aiin Assam type leh Di in pangngaite hi an zan zawk avangin him zawk tura ngaih an ni.
2. RCC building chu a sakna hmun nghet tha, a foundation thuk leh zau zawng inang tlang, a ban leh beam len zawng, a chhuat thir phan dan, balu, rawra, cement that dan leh chawhpawlh dante leh tui pek zui dan, a san leh len zawngah Engineer-te ruahman leh rawn hreh lo a tha. Sum hmuh belh avanga in sak tawh sa ruahmanna thar siam chawp a extend vak a tha ber lo.
3. Eng In pawh nise, a ban, beam, chhuat, bang, ceiling leh a chungte hi a inman khawm tha hle tur a ni.
4. Kawngka luchung/bangrel pheiah, dithlifarfem, bang leh ban bulthut leh inchhun zulin a kapna (bracing) siam tur. Hei hi seismic belt an ti ve mai bawk.
5. In sak mawlmang leh regular (e.g Square, Rectangle) thei ang a tha. In chungah sang filawr (e.g meikhuchhuah etc) awm lo, verandah thlawk chhuak thui lo leh in kikawi lo thei ang a tha bawk.
6. In zangkhai thei ang nise. In chungah tuizem rit lutuk dah loh nise.
In hlui deuh tihngheh dan :
1. Brick bang a chim rup loh nan a cher nghettu tur a kapna (bracing) a dah a tha.
2. Kawngka luchung/bangrel pheiah, dithlifarfem, bang leh ban bulthut leh inchhun zulin a kapna (bracing)/ seismic belt siam tur.
3. RCC building ni loah chuan bangrel tinah angle iron hman a tha hle.
Inchhung lam inbuatsaihna :
1. Bungraw remin a rit rit a hnuai lama daha, a zang zang a chunglama dah thin tur. Chhuahna (Exit) pahnih tal siam nise; tlanchhuahna kal kawngah thil tlu leh tla hnawk theite dah loh nise.
2. Chhuar, almirah, TV, refrigerator etc.te chu bangah kilh beh thlap a tha hle. An chungah pawh thil rit dah loh tur.
3. Ei rawngbawlna bungbel pawh a hniam lam zelah dah a tha.
4. Thil alh duh chi khawnvartui, petrol, diesel leh gas bur te hmunkhata dah khawm teuh loh leh tlu baw mai lo tura chhin phui that reng tur.
5. Damdawite chu chhuar kawngkhar neiah dah tur. (1967 a Koyna, Maharastra lirnghingah khan First Aid pek tur awm lo khawpin damdawi a tla kehchhe hnem hle)
Lir nghin laiin :
1. Chiai buai mai lovin dam thlapin tihtur ngaihtuah zung zung ang che.
2. Hmun fala khawsa nih loh chuan in atangin pawng tlan chhuah ngawt loh tur. Thenawmte in chim, electric hrui/ban tlute leh leimin a hlauhawm tho a ni.
3. Bungrua tlu leh tla mai thei leh thil kang awlsam hnuaiah leh bulah awm loh tur.
4. Dawhkan, thutthleng leh khum hnuaiah emaw tawm a tha a, lu dah chhuaka hawikual loh tur a ni, kut khinghnihin lu khuh tur.
5. Tawm him hmain a theih chuan gas, electric leh tui pipe herh tawp vek a tha.
6. Pawna awm laia a nghin chuan:
a) building leh electric hrui leh ban bulah awm loh hram a tha.
b) kawtthlerah pawng tlan puat puat loh tur.
c) hmun fal engmah awmlohna pan vat tur. d) lirthei khalhtu tan pawh khing khi zawm tum tur.
Lir nghin hnuah :
1. Hliam tuar leh vanduaina tawk te an awm em tih en chian a, hliam tuarte chu mahni thu a khawih sawn loh phawt tur.
2. Electric, gas leh tui supply leh kang thei thilte enfiah tur.
3. Damdawi bua ilo a awm chuan chin that tur.
4. Hri tha lo a len awl avangin tuilum leh thlai hring, a nih loh pawhin a tin a mi ei nise.
5. Titi phungleng belhchian dawl lo vawrhdarh lova rin loh bawk tur.
6. Hmuhnawm thlirin lo tei hawi mai mai loh tur.
7. Chhanchhuaktu pawl lokalte lo puihbawm vat a, an kaihhruaina chu zawm tur.
8. Lir a nghin zawh hnu hian vawi tam tak lir hnukhawi (after shock) a nghin fo thin avangin a theih anga ranga insingsak fel hma a tha hle.