December 25 hi Krismas a ni a, Pathian zarah kan dam a nih phawt chuan kan hmang leh dawn tih a chiang. He ni hian amah maiin danglamna a neih lo; mahse, kristiante kutpui pawimawh bera chhal ngam a nih avangin Mizote'n kan ngai ropui a, tunlai dinhmun thlirin khawvel huap pawhin he hun ngaihven leh ngai pawimawh ber kan ni hial mai thei.
Kristian kan nih atangin Mizote tan krismas hi a hluin a ropui a, nikhua kan hriat miah hma; kan pian hlim atangin awmzia a nei nghal tih a lanna chu kan hming put dan atangin a hriat. Kum upa apiangin krismas an hmang hnem a, naupang kan nih laiin a nuam duh tlangpui thung a, kan upa tial tiala ho kan ti tial tial emaw tih awl tak a ni.
Chuti a nih chuan krismas hi naupang lawm mai mai a ni em a theih. Chutih laiin Khawvel chhandam tura Lal Isua lo pian ni champha angin kristianten kan lawm a, naupang lawm ringawt a ni lo tih a chiang a, kan hman duh dan leh tum dan a zira tehna kan lek avangin kan naupan laia krismas kan hman thin chu nuam em em niin kan hre ta pawh a ni mai thei ?
A nawm leh nawm loh chungchang kan sawi hian khawvel thil atangin tehna kan lek tlangpui a, chuvang chuan naupang rilru kan kalsan hnu atangin "krismasah chuan" tiin a tam zawkin khawvel thil takin suangtuahna kan nei a, duhthu kan sam thin. Nuam vawrtawp chu he krismas nen hian hmehbelin a taka thleng thei turin kan ngai tlangpui a, a thlen mai thin loh avangin rin aiin a ho duh viau ni tur a ni.
Ka mimal thlir ve dan chuan chuti teh vakin krismas hian khawvel thil lamah mi dek na lem lo va, ka hman ve tawh chinah he ni hian khawlvel thil taka ka nunphung a tihdanglam tehchiam pawh ka hre lo. March 23 emaw June 9 emaw ka hman dan nen a danglam tam lo a, ka ngaihdanah pawh ni dang ang tho a ni.
Kristian kan nihna zawn atang erawh chuan ngaihdan pakhat ka nei a, he ka ngaihdan hi krismas hman dan tur dik a ni ka tihna erawh a ni lo. Krismas hi nawmchenna tur niin ka hre thei lo thung. Kum khatah ni 365 emaw 366 emaw a awm thin a, kristian kan nihna zawn atangin ni pawimawh bik pahnih a awm : chu chu kan zui Isua thihna champha anga kan hman thin 'Good Friday' leh a pian champha anga kan lawm mek 'December 25, Krismas' hi a ni.
Heng ni serhhran leh kohhran pawhin urhsun taka a hman thin zingah hian 'Good Friday' hi kohhran chanpual deuha ngaihna a lian a, mimir chuan kan hlutin kan ngaihven lutuk lo. Krismas erawh naupang atanga tar, mi tin huap hun hlimawm angin kan hmuak a, kan hmang. Krismas atan hian kawng hrang hranga kan inbuatsaihna pawh a nasa.
Miten an duh danin engtin pawh an hmang thei. Mahse, kei chuan heti hian ka ngaihtuah thin. Kristian ka nih miau avangin krismas hi ka tan a hlu a, a ropui a, a pawimawh bawk. Inhlan ral turin ka tan Isua a rawn inpe a, bul a tanna ni a ni a, zah a phu a, mi sual ber tan pawh nuam kan tih zawng aiin kan hman chhan Isua duh dan ngaih pawimawh a tul a, a tul tak zet niin ka hria.
Ni danga ka hun hman dan aia tha ka hlan ve turah ka ngai a, kan rilru pawh kan tihthianghlim a ngai. December 25 mai ni lovin a hma atanga ka inpuahchahna leh a hnua he ni kan lawm zuina thlengin kan nuna a tha ber kan hlan a ngai tak zet tih hi ka rilrua a lan dan a ni. Chhandam ngai mi sual ka ni a, ka intihthianghlimna leh ka inpekna emaw, mi dang tana ka thiltih ve avangin chhandam tur ka ni lo tih inhre mah ila, krismasah kher hi chuan ka sual ka sim a, a tha zawnga ka intihdanglam a, keimah leh mi dang tan malsawmna ni tura ka nun ka hman hi tihmakmawh niin ka hria.
Kuminah ni 366 a awm a, ni 365 thil sual tih nan ka hmang a nih pawhin December 25-ah kher hi chuan Lal Isua leh krismas avangin sual lakah fihlim hram ka tum tur a ni ang. Chu chu krismas ka hman dan tur niin ka hre thin a, ka duh dan anga hman erawh a harsa ka ti fo.
Ka ngaihtuahnaa lut lian ber leh ka thinlung tur na em em thin chu eng vangin nge krismas leh a behbawmah hian kan tih duh loh thil sual kan ti thin tih hi a ni. Hei hi krismas hman dan tur letling thawk niin ka hria. Chumi piah lamah kan zui Lal Isua ngei pawh hian September 1, 2 bawr vela thil sual ti thinte aiin krismas behbawm December 24, 25 leh 26 thlenga sual kawng zawh thinte hi a huat bik ka ring thin. Sual kawng kan zawh dawn a nih rau rau pawhin Krismas bawr ni lovin, hun dang thlang zawk ila a fuhin ka ring a, kan tih duh ngai loh suala tluk phah nan phei chuan krismas bawr vel kher hi chu thing lo leh pawi bik em em a ni ang tih hi ka ring fo thin.
Kan biak hi Engkimtithei a nih si chuan, Engkimtitheia hming chawia kan serh bik hunpuia a duh loh ber anga kan che sual duh tlat hi huaisenna atthlak ber a nih ngei ka ring a, a pawizia kan hre pha lo niin ka hria. Pawi khawihna pawi vawrtawp leh inzah lohna tawpkhawk a tling a, kan biak Pathian hi mihring rilru ang lek pu ni phei se chuan chawplehchilha kan tawrhna tur hi a rapthlak tak zetin ka ring bawk.
Chuvangin krismas hi khawvel thil a ni emaw thlarau thil a ni emaw, engti zawng pawhin hmang ila, keimahnia a tha ber kan hlanna tur hun a nih ngei ka ring. chuti a nih loh pawhin mi sual ber pawhin thil sual kan tih loh tawpna tur leh kan inserh thianghlim vena hun ni ngeiin a lang. Ni dang zawng chu ho takin kan hmang a, kan nung thin a nih pawhin hemi ni leh a behbawmah kher hi chu chung lam thlir chungin, a tha zawnga eng emaw ti tala kan nun tihdanglam tum ila tha takin krismas kan hmang kan ti thei ang.
Nawmchenna leh khawvel thila intihhlim kan duh a nih chuan Krismas-ah ni lovin May 15 emaw ni dang eng pawh rek ta zawk ila, krismas kan tibuai lo a nih chuan a la fuh hrim hrim. Krismas ber kher hi chu sual leh a ni lo zawnga hman atan kei chuan ka phal lo va, thil thiangah pawh ka ngai thei lo. Intihhlim chawp tumna zawng zawng pawh ni danga tihah khek chi a ni.